Historia pułku

     Na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 0045/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 maja 1951 i rozkazu organizacyjnego Nr 00600/Org. Dowódcy Okręgu Wojskowego Nr IV we Wrocławiu z dnia 14. 09.1951 r, w garnizonie Żagań w koszarach przy ulicy Szosa Żarska, w terminie do dnia 1 grudnia 1951, sformowany został 22. Samodzielny Pułk Czołgów.
     Jednostka organizowana była według skróconego etatu Nr 5/96 o zmniejszonym stanie osobowym, 331 wojskowych i 21 kontraktowych. Utworzenie oddziału powierzone zostało kpt. Stanisławowi Kłosowskiemu. 5 października 1951 gen. dyw. Wsiewołod Strażewski – Dowódca Okręgu, formowanie pułku powierzył dowódcy 11 Dywizji Zmechanizowanej, płk Wiktorowi Jerszowowi. Zgodnie z pierwotnym rozkazem organizacyjnym, w okresie od 1 września do 1 grudnia 1952 pułk miał być doformowany do pełnego etatu Nr 5/96 o stanie osobowym 596 wojskowych i 12 kontraktowych.
     Do realizacji tego zamierzenia nie doszło. Na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 0082/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 grudnia 1952 dowódca OW IV, w terminie do 15 stycznia 1953, przeformował pułk na nowy etat Nr 5/115 o stanie osobowym, 322 wojskowych i 9 kontraktowych. Etatowa liczba czołgów T-34/85 uległa zmniejszeniu z 63 do 30, a dział pancernych ISU-122 z 18 do 5. Faktycznie, w dniu 10 kwietnia 1952, na ewidencji oddziału pozostawało 6 czołgów T-34/85 i 5 dział pancernych ISU-122. 1 stycznia 1953 stan ewidencyjny podstawowego uzbrojenia nie uległ zwiększeniu i wynosił: 9 czołgów T-34/85 i 8 dział pancernych ISU-122.
     Na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 058/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 listopada 1954 pułk podporządkowany został dowódcy 4. Pomorskiej Dywizji Piechoty i przeformowany w „22. Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej” według etatu Nr 1/115 o zwiększonym stanie osobowym, 456 wojskowych i 4 pracowników kontraktowych. 1 grudnia 1953 w pułku sformowana została według dodatkowego etatu Nr 5/115c kompania szkolna czołgów. Na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 0046/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 sierpnia 1955 jednostka przeformowana została na etat Nr 2/191 o stanie osobowym, 580 wojskowych i 12 pracowników kontraktowych.
     29. 06.1956 r. o godz. 2 45 pułk przybył z Obozu Ćwiczeń „Wędrzyn”do Poznania. Ześrodkowany na Woli (Poznań) pozostawał przez cały dzień w odwodzie. 30 czerwca 1956 wspólnie z 38. Pułkiem Piechoty utrzymywał porządek na trzech trasach marszu konduktów pogrzebowych oraz w rejonie cmentarzy:  na Junikowie (junikowskiego), na Miłostowie (miłostowskiego) i na Cytadeli (wg. Edward Jan Nalepa, ''Pacyfikacja zbuntowanego miasta ...'', s. 51).
W godzinach rannych 1 lipca 1956 pułk transportem kolejowym wyjechał z Poznania i 3 lipca o godz. 12 00 powrócił do OC „Wędrzyn”.

    Na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 0025/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 kwietnia 1957, dowódca Śląskiego Okręgu Wojskowego, w terminie do 15 sierpnia 1957, przeformował jednostkę w „22. Pułk Czołgów Średnich” według etatu Nr 2/220 o stanie osobowym, 494 wojskowych i 5 pracowników kontraktowych, i podporządkował dowódcy 19. Dywizji Pancernej w garnizonie Gubin, która równocześnie została przemianowana na 5. Saską Dywizję Pancerną. W 1958 pułk przezbrojony został w czołgi T-55.
    1 września 1958 Rada Państwa nadała pułkowi  sztandar „jako symbol niezłomnej wierności dla Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, honoru, męstwa, sławy wojennej i tradycji jednostki wojskowej''.18 stycznia 1959 w Żaganiu, szef Sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego (ŚOW), gen. bryg. Włodzimierz Kopijkowski, dokonał uroczystego wręczenia sztandaru ufundowanego przez robotników łódzkich zakładów pracy. 14 czerwca 1959 jednostka po raz pierwszy obchodziła święto pułku. Na podstawie zarządzenia Nr 066/Org. szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 11 sierpnia 1961, rozkazu Nr 03/Org. dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego z dnia 24 sierpnia 1961 i zarządzenia Nr 044/Sztab. szefa sztabu 5. Saskiej Dywizji Pancernej z dnia 30 sierpnia 1961 pułk, w celu zachowania tradycji historycznej kontynuowanej dotychczas przez 6. Pułk Czołgów Ciężkich (34. Drezdeński Batalion Czołgów Ciężkich), otrzymał nazwę wyróżniającą „Drezdeński”.
     Na podstawie zarządzenia Nr 057/Org. szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 8 kwietnia 1963, zarządzenia Nr 021/Org. szefa Sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego z dnia 3 maja 1963 i rozkazu organizacyjnego Nr 074 dowódcy 11. Dywizji Zmechanizowanej z dnia 20 maja 1963 (Pomimo wydania rozkazu Nr 074 w dniu 20 maja 1963) dowódca 11. DZ polecił przyjąć w podporządkowanie 22. pczśr do dnia 9 maja 1963. Przyjęcia pułku miała dokonać komisja pod przewodnictwem kwatermistrza 11 DZ, ppłk. Janusza Rogowskiego.
    22. Drezdeński Pułk Czołgów Średnich wyłączony został ze składu 5. Saskiej Dywizji Pancernej, podporządkowany dowódcy 11. Dywizji Pancernej i przeformowany na etat Nr 5/283 o stanie osobowym, 773 żołnierzy i 9 pracowników cywilnych. 9 maja 1963 odbyło się uroczyste przyjęcie pułku w podporządkowanie 11. DPanc.
    W 1965 jednostka wyróżniona została złotą odznaką  „Honorowy Dawca Krwi”.
22 lipca 1966 w Warszawie 2 kompania czołgów wzięła udział w Defiladzie 1000 - lecia Państwa Polskiego. W tym samym czasie pułk uhonorowany został Odznaką 1000 - lecia Państwa Polskiego. Na podstawie rozkazu Nr 07/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 maja 1967 w sprawie przekazania jednostkom wojskowym historycznych nazw i numerów oddziałów frontowych oraz ustanowienia dorocznych świąt jednostek, oddział przyjął tradycje 3. Drezdeńskiej Brygady Pancerna Pancernej i przemianowany został na „3. Drezdeński Pułk Czołgów Średnich”.
    Od 27 lipca do 10 października 1968 pułk uczestniczył w Operacji „Dunaj”. Na podstawie zarządzenia Nr 047/Org. szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 5 listopada 1969 i rozkazu Nr 0152 dowódcy 11. Drezdeńskiej Dywizji Pancernej z dnia 18 listopada 1969 oddział, noszący wówczas numer identyfikacyjny 30-0-13, przeformowany został w terminie do 14 lutego 1970 z etatu Nr 30/042 na etat wojenno-pokojowy Nr 30/117 o stanie osobowym, 797 żołnierzy i 9 pracowników cywilnych.
    9 maja 1971 sztandar pułku, kontynuującego bojowe tradycje 3. Brygady Pancernej, odznaczony został Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy.
    13 grudnia 1981 pułk, w alarmie, przegrupowany został do Mrozowa, z którego prowadził bezpośrednie działania we Wrocławiu, związane z wprowadzeniem stanu wojennego. 7 stycznia 1982 oddział powrócił do Żagania. Od 1986 jeden z trzech batalionów pułku uzbrojony został w czołgi T-72.
Na podstawie rozkazu Nr 0101/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 sierpnia 1989, zarządzenia Nr 0111/Org. szefa sztabu Generalnego WP z dnia 15 września 1989 i zarządzenia Nr 073/Org. szefa Sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego z dnia 3 października 1989 pułk rozformowany został w terminie do 31 marca 1990. W tym czasie jednostka funkcjonowała w oparciu o etat Nr 30/268/0 z wykazem dodatkowym nr 4.
    22 listopada 1989 uroczyście pożegnany został sztandar pułku którego używał  22. pcz. 29 marca 1990 ppłk dypl. Zbigniew Kowalski podpisał ostatni rozkaz dzienny nr Pf-63/90.

Dowódcy pułku

22. Samodzielny Pułk Czołgów (1951 - 1954)
kpt. / mjr Stanisław KŁOSOWSKI (1951 - 1953)
mjr Zdzisław TARCZYŃSKI (1953 - 1954)

22. Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej (1951 - 1954)
    mjr  Zdzisław  TARCZYŃSKI       (1954 - 1955)
mjr / ppłk Roman LALIK (1955 - 1957)

22. Pułk Czołgów Średnich (1957 - 1961)
       ppłk  Roman  LALIK                    (1957 - 1958)
ppłk Mieczysław HABER (1958 - 1960)
płk dypl. Rudolf SZCZEPANIK (1960 - 1961)

22. Drezdeński Pułk Czołgów Średnich (1961 - 1967)
      płk dypl. Rudolf SZCZEPANIK     (1961 - 1962)
ppłk dypl. Edward GŁUSZCZYK (1963 - 1965)
mjr dypl. Tadeusz MATEJKO (1966 - 1967)
mjr dypl. Józef ŻYWICKI (1967

3. Drezdeński Pułk Czołgów Średnich (1967 - 1989)
      mjr dypl. / płk dypl. Józef ŻYWICKI           (1967 - 1972)
mjr dypl. / ppłk dypl. Edmund BOŁOCIUCH (1972 - 1975)
mjr dypl. / ppłk dypl. Marian KAPAŁA (1975 - 1979)
mjr dypl. / ppłk dypl. Zdzisław ŁASKI (1979 - 1984)
mjr dypl. / ppłk dypl. Zbigniew KOWALSKI (1984 - 1990)

                                                               

                                                                  


Historia "Stowarzyszenia 3. pcz"

-
9 września 2005 r., w kancelarii ppłk. Stefana Kozaka, odbyło się spotkanie grupy inicjatywnej założenia stowarzyszenia. Udział wzięli: Jan
Rzepka, Stefan Kozak, Tadeusz Wołoszyn i Andrzej Miernicki.
- 26 listopada 2005 r. Zebranie Założycielskie Stowarzyszenia 3. pcz w Klubie Garnizonowym
w Żaganiu. Uczestniczyło 35 osób a na liście założycieli znaleźli się: Antoni Budziłło, Stefan Kozak, Andrzej Miernicki, Jan Pindral, Jan Rzepka, Jan Siepietowski, Henryk Wawrzyniak, Tadeusz Wołoszyn, Antoni Grygorcewicz, Tadeusz Cybulski, Wojciech Sayna, Joachim Browarski, Zygmunt Filipiuk, Edward Pożerski, Ireneusz Mamczyc.
- 10 lutego 2005 r., w kancelarii ppłk. Stefana Kozaka, odbyło się pierwsze posiedzenie Zarządu "Stowarzyszenia 3pcz". Udział wzięli: prezes - Jan Rzepka, Stefan Kozak i Tadeusz Woloszyn - zastępcy prezesa, Henryk Wawrzyniak - skarbnik i Andrzej Miernicki - sekretarz.

- 27 lutego 2006 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze wydał postanowienie o rejestracji „Stowarzyszenia Żołnierzy i Pracowników Wojska 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich”.
- 10 marca 2006 r. odbyło się posiedzenie Zarządu Stowarzyszenia 3. pcz (Prezes – płk w st. spocz. Jan Rzepka, Zastępca Prezesa – mjr rez. Tadeusz Wołoszyn, Zastępca Prezesa – ppłk Stefan Kozak, Sekretarz – kpt. rez. Andrzej Miernicki, Skarbnik – st.chor.sztab. w st. spocz. Henryk Wawrzyniak). Podjęto uchwały o przyjęciu pierwszych członków Stowarzyszenia (50 osób), zatwierdzono wzór ryngrafu, miniaturki i logo.
- 13 maja 2006 r. odbył się I Zjazd Stowarzyszenia, w którym uczestniczyło 125 osób.
- 11 maja 2007 r. sztandar 22. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich (3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich) wypożyczony z Muzeum Wojska
Polskiego w Warszawie powrócił do Żagania
i zdeponowany został w 34. Brygadzie Kawalerii Pancernej.
- 26 maja 2007 r. odsłonięto Tablicę Pamiątkową „Żołnierzom i Pracownikom Wojska 22. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich i 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich” w Kościele Garnizonowym w Żaganiu.
- 12 listopada 2007 r. podpisano porozumienie o współpracy z 11.Lubuską Dywizją Kawalerii Pancernej. Podpisy złożyli: z-ca d-cy gen. bryg. dr Mirosław Rozmus i prezes płk w st. spocz. Jan Rzepka.
- 23 maja 2009 r. opublikowano książkę Wiesława Chłopka i Andrzeja Miernickiego „3. Drezdeński Pułk Czołgów Średnich. Dokumenty i wspomnienia”.
- 7 marca 2010 r. Uchwałą Nr LIV/23/2010 Rady Miasta Żagań nadano nazwę „Plac imienia 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich” dla nieruchomości komunalnej o powierzchni 0,2750 ha położonej w Żaganiu przy ulicy Żarskiej, naprzeciw wejścia do Kościoła Garnizonowego.
- 23 października 2010 roku, w Żaganiu na Placu 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich odsłonięty został pomnik 'ZAWSZE WIERNI OJCZYŹNIE'.
- 21 maja 2011 roku opublikowano album Andrzeja Miernickiego i Wiesława Chłopka „Stowarzyszenie Żołnierzy i Pracowników Wojska 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich.”
- 18 maja 2013 r. podczas uroczystości V Zjazdu "Stowarzyszenia 3.pcz" wręczono Sztandaru "Stowarzyszeniu Żołnierzy i Pracowników Wojska 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich”. Sztandar zaprojektował Andrzej MIERNICKI a wręczył prezesowi Stefanowi KOZAKOWI d-ca 11.LDKPanc. gen. dyw. Janusz ADAMCZAK.
- 5 listopada 2013 r. odbyło sie posiedzenie Zarządu  które rozpoczęło przygotowania do Integracyjnego Spotkania Noworocznego.Odbyło się ono 17 stycznia 2014 r. o godz. 18 00 w Hotelu "WILLA PARK". Na tą okoliczność przygotowano dwa rodzaje pamiątkowych kalendarzy.
- 28 sierpnia 2014 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy Stowarzyszeniem Żołnierzy i Pracowników Wojska 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich a 34. Brygadą Kawalerii Pancernej im. Hetmana Wielkiego Koronnego Jana Zamoyskiego w Żaganiu. Porozumienie podpisano w Centrum Tradycji Polskich Wojsk Pancernych w obecności pocztu sztandarowego "Stowarzyszenia 3. pcz". Porozumienie podpisali, prezes Zarządu "Stowarzyszenia 3. pcz" płk rez. Stefan Kozak i dowódca 34. BKPanc płk Krzysztof Pokropowicz.
- 8 maja 2015 r. wydaliśmy album fotograficzny ZLOT ŻOŁNIERZY GARNIZONU ŻAGAŃ 2014 który miał swoją promocję podczas obchodów VI Zjazdu "Stowarzyszenia 3. pcz". Walne Zebranie uchwałą nr 6 / 05 / 2015 ustanowiło Odznakę Wyróżniającą ZA ZASŁUGI DLA STOWARZYSZENIA 3. PCZ i powierzyło realizację uchwały Zarządowi. Dzięki ludziom dobrej woli 11 września dotarło do Zarządu 100 odznak o numeracji od 001 do 100.
- 21 września 2015 r. Gorlicki Klub Kolekcjonera z Gorlic wyróznił "Stowarzyszenie 3. pcz" ZŁOTĄ ODZNAKĄ KLUBU KOLEKCJONERA.
- 29 kwietnia 2016 r. zakończono druk nowego wydawnictwa "Szlakiem bojowych tradycji 3. Brygady Pancernej" którego autorami są: mjr dr Wiesław Chłopek, płk rez. Stefan Kozak i mjr w st. spocz. Andrzej Miernicki - promocja odbyła się 6 maja 2016 r.

Jako organizacja pozarządowa współpracująca w ramach podpisanej dwustronnej umowy z 11. Lubuską Dywizją Kawalerii Pancernej i 34. Brygadą Kawalerii Pancernej zrealizowaliśmy siedem zadań publicznych takich jak:

- we wrześniu 2008 r. zrealizowaliśmy "PIKNIK HUSARSKI” z okazji Święta 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej oraz wydanie książki pt. „Powrót do Iraku. Wspomnienia żołnierzy VIII zmiany PKW Irak”. Zadania zostały wykonane z dotacji Ministerstwa Obrony Narodowej na łączną kwotę 75. 850, 00 zł;
- we wrześniu 2010 r. zrealizowaliśmy „PIKNIK HUSARSKI” z okazji Święta 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej dla uczniów i młodzieży, członków kół i stowarzyszeń byłych żołnierzy i ich rodzin oraz kombatantów i weteranów” które wykonano z dotacji Ministerstwa Obrony Narodowej na kwotę 7.000,00 zł;
-we wrześniu 2013 r. zrealizowaliśmy zadanie „FESTYN HUSARSKI z okazji Święta
11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej i 330. rocznicy Wiktorii Wiedeńskiej oraz 30-tej rocznicy nadania dywizji imienia Króla Jana III Sobieskiego”. Stowarzyszenie zadanie to wykonało wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej na kwotę współfinansowania 15. 000,00 zł oraz koszty własne 1684,00 zł.
- 24 kwietnia 2015 r. zrealizowaliśmy zadanie "OBCHODY 20 - LECIA 34. BRYGADY KAWALERII PANCERNEJ im. Hetmana Wielkiego Koronnego Jana Zamoyskiego". Stowarzyszenie zadanie to wykonano wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej na kwotę współfinansowania 6.000,00 zł oraz koszty własne 668,00 zł.
- 8 maja 2015 r. zrealizowaliśmy zadanie "OBCHODY 70. ROCZNICY ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ". Stowarzyszenie zadanie to wykonało wspólnie
z Ministerstwem Obrony Narodowej na kwotę współfinansowania 4.600,00 zł oraz koszty własne 512,00 zł.

- 21-22 kwietnia 2017 r. zrealizowalismy zadanie "ŚWIĘTO 34. BRYGADY KAWALERII PANCERNEJ im. Hetmana Wielkiego Koronnego Jana Zamoyskiego". Stowarzyszenie zadanie to wykonało współnie z Ministerstwem Obrony Narodowej na kwotą współfinansowania 6.800,00 zł oraz koszty własne 770, 00 zł. - 7-8 września 2017 r. zrealizowaliśmy zadanie "OBCHODY 75. ROCZNICY POWSTANIA 1. DYWIZJI PANCERNEJ DOWODZONEJ PRZEZ GEN. STANISŁAWA MACZKA
I ŚWIĘTA ŻAGAŃSKICH PANCERNIAKÓW". Stowarzyszenie zadanie to wykonało wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej na kwotę współfinansowania
13.600,00 zł oraz koszty własne 1541,00 zł.

Stowarzyszenie na dzień 17 października 2024 roku liczy  -  99 członków.

Do dnia dzisiejszego odbyło się  X Zjazdów "Stowarzyszenia 3. pcz", XVII Integracyjnych Spotkań Noworocznych, VI Spotkań Opłatkowych, w tym II Spotkania Opłatkowe Żagańskich Stowarzyszeń Wojskowych, I Spotkanie Wielkanocne oraz 6 spotkań grillowych. Zorganizowano wspólnie z innymi stowarzyszeniami wojskowymi I ZLOT ŻOŁNIERZY GARNIZONU ŻAGAŃ, 13-14 czerwiec 2014 r.